FRANZ PETER SCHUBERT, Lieder, per a veu sola i piano D 213 – 246

D 213 opus 172/1 Der Traum/El somni

Any de composició 1815

Any publicació 1865

En la major

Indicació de temps.- Tandelnd, sehr leise, en la major

Llibretista.-Ludwig Christoph Heinrich Holty

Període Romàntic

Per a veu i piano

Der Traum

Ich träumt’, ich war ein Vögelein,
Und flog auf ihren Schooß,
Und zupft’ ihr, um nicht laß zu seyn,
Die Busenschleifen los.
Und flog, mit gaukelhaftem Flug,
Dann auf die weiße Hand,
Dann wieder auf das Busentuch,
Und pickt’ am rothen Band.

Dann schwebt’ ich auf ihr blondes Haar,
Und zwitscherte vor Lust,
Und ruhte, wann ich müde war,
An ihrer weißen Brust.
Kein Veilchenbett’ im Paradies
Geht diesem Lager vor.
Wie schlief sich’s da so süß, so süß,
Auf ihres Busens Flor!

Sie spielte, wie ich tiefer sank,
Mit leisem Fingerschlag,
Der mir durch Leib und Leben drang,
Mich frohen Schlummrer wach;
Sah mich so wunderfreundlich an,
Und bot den Mund mir dar,
Daß ich es nicht beschreiben kann,
Wie froh, wie froh ich war.

Da trippelt’ ich auf einem Bein,
Und hatte so mein Spiel,
Und spielt’ ihr mit dem Flügelein
Die rothe Wange kühl.
Doch ach! kein Erdenglück besteht,
Es sey Tag oder Nacht!
Schnell war mein süßer Traum verweht,
Und ich war aufgewacht.

El somni

Vaig somiar que era un ocellet
I volava damunt la seva sina,
I tirava, i no deixava de fer-ho,
Dels llaços del del pit afluixant-los.
I llavors vaig volar en un vol fantàstic
Sobre les seves blanques mans,
I desprès vaig retornar sobre el seu cosset
I vaig picotejar la cinta vermella.
Llavors vaig volar sobre la seva blonda cabellera
I piulava de plaer,
I vaig reposar, quan vaig cansar-me
En el seu blanc pit.
Cap llit de violetes en el Paradís
Supera aquest llit.
Com vaig dormir així tan dolç, tan dolç
Sobre la turgència del seu pit!
Ella joguinejava, mentre m’arraulia profundament
Amb delicades carícies dels seus dits,
I penetrà en el meu cos i la meva ànima una feliç dorment vetlla.
Em mirà extasiada
I la seva boca m’oferí;
No puc descriure
Com de feliç, tan feliç com era.
Llavors vaig trotar a petites passes sobre la seva cama
I així feia el meu joc,
I acaronava amb les meves aletes
Les seves fresques galtes vermelles
Però, Ah! cap alegria terrenal dura,
Sigui de dia o de nit
Ràpidament el meu dolç somni s’esvaí
I vaig despertar-me.

D 214 opus 172/2 Die Laube/El porxo

Die Laube

Any de composició1815

Any publicació.- 1865

En la bemoll major

Indicació de temps.- Amb malenconia (Mit Wehmut )

Llibretista.- Ludwig Christoph Heinrich Holty

Període Romàntic

Per a veu i piano

Die Laube

Nimmer werd’ ich, nimmer dein vergessen,
Kühle, grüne Dunkelheit,
Wo mein liebes Mädchen oft gesessen,
Und des Frühlings sich gefreut.

Schauer wird durch meine Nerven beben,
Werd‘ ich deine Blüthen seh’n,
Und ihr Bildniß mir entgegen schweben,
Ihre Gottheit mich umwehn!

Thränenvoll werd’ ich beym Mondenlichte,
In der Geisterstunde Graun,
Dir entgegenzittern und Gesichte
Auf Gesichte werd’ ich schaun;

Mich in manchen Göttertraum verirren
Bis Entzückung mich durchbebt,
Und nach meinem süßen Täubchen girren,
Dessen Abbild vor mir schwebt!

Wenn ich auf der Bahn der Tugend wanke,
Weltvergnügen mich bestrickt;
Dann durchglühe mich der Feurgedanke,
Was in dir ich einst erblickt.

Und, als strömt’ aus Gottes offnem Himmel
Tugendkraft auf mich herab,
Werd’ ich fliehen, und vom Erdgewimmel
Fernen meinen Pilgerstab!

El Porxo

Mai t’oblidaré,
Foscor fresca i verda,
On sovint s’asseia la meva estimada noia,
I es va alegrar a la primavera.

Els calfreds tremolaran pels meus nervis,
Veuré les teves flors,
I la seva imatge flota cap a mi,
La teva divinitat m’envolta!

Estic ple de llàgrimes a la llum de la lluna,
A l’hora de les bruixes de Graun,
T’esperen tremolors i visions
Miraré visions;

Perdre’s en alguns somnis divins
Fins que l’extació em tremola,
I arrollant pel meu dolç colom,
La imatge de qui flota davant meu!

Si vacil·lo en el camí de la virtut,
El plaer mundial em atrau;
Llavors deixa que el pensament ardent em cremi,
El que vaig veure una vegada en tu.

I, com si fluís del cel obert de Déu
la virtut descendeix sobre mi,
Fugiré i de la multitud de la terra
Treu el meu bastó de pelegrí!

D 215 Jagers Abendlied/La cançó de la tarda del caçador

Any de composició 1815

Any de publicació 1906

En fa major

Indicació de temps.- Molt lent (Sehr langsam) en fa major

Llibretista.-Johann Wolfgang von Goethe

Període Romàntic

Per a veu i piano

Jagers Abendlied

Im Felde schleich’ ich still und wild,
Gespannt mein Feuerrohr.
Da schwebt so licht dein liebes Bild
Dein süßes Bild mir vor.

Du wandelst jetzt wohl still und mild
Durch Feld und liebes Thal,
Und ach mein schnell verrauschend Bild
Stellt sich dir’s nicht einmal?

Des Menschen, der die Welt durchstreift
Voll Unmuth und Verdruß,
Nach Osten und nach Westen schweift,
Weil er dich lassen muß.

Mir ist es, denk’ ich nur an dich,
Als in den Mond zu sehn;
Ein stiller Friede kommt auf mich,
Weiß nicht wie mir geschehn.

La cançó de la tarda del caçador

Al camp m’arrossec tranquil i salvatge,
Em va posar la pipa de foc.
La teva estimada imatge flota allà tan brillant
La teva dolça imatge davant meu.

Probablement esteu caminant tranquil i suaument ara
Per camp i estimada vall,
I la meva imatge que desapareix ràpidament
No t’ho passa ni pel cap?

De la persona que recorre el món
Plena de disgust i molèstia,
A l’est i a l’oest vaga,
Perquè t’ha de deixar anar.

Soc jo, quan només penso en tu,
Que mirar la lluna;
Una pau tranquil·la ve sobre mi,
No sé què em va passar.

D 216 opus 3/2 Meeres Stille/Mar en calma

Meeres Stille

Any Composició 1815

Any publicació 1821

En do major

Indicació de temps.- Molt lent, ansiós (Sehr langsam, ängstlich) en do major

Llibretista.-Johann Wolfgang von Goeth

Període Romàntic

Per a veu i piano

Meeres Stille

Tiefe Stille herrscht im Wasser,
Ohne Regung ruht das Meer,
Und bekümmert sieht der Schiffer
Glatte Fläche sona.
Keine Luft von keiner Seite!
Todesstille fürchterlich!
In der ungeheueren Weite
Reget keine Welle sich.

Mar en calma

Un silenci profund regna a l’aigua,
El mar descansa sense moviment,
I el barquer sembla preocupat
Sona de superfície llisa.
Sense aire de cap costat!
Silenci mortal, terrible!
En la immensa extensió
Cap onada s’agita.

D 217 Kolmas Klage/El plany de Kolma

Any composició  1815

Any publicació 1821

En do menor

Indicació de temps.-Bastant lent (Ziemlich langsam) en do menor

Llibretista.- James Macpherson

Període Romàntic

Per a veu i piano

Kolmas Klage

Rund um mich Nacht, ich irr’ allein,
Verloren am stürmischen Hügel;
Der Sturm braust vorn Gebirg,
Der Strom die Felsen hinab,
Mich schützt kein Dach vor Regen,
Verloren am stürmischen Hügel,
Irr’ ich allein.
Erschein’, o Mond,
Dring’ durch’s Gewölk;
Erscheinet, ihr nächtlichen Sterne,
Geleitet freundlich mich,
Wo mein Geliebter ruht.
Mit ihm flieh’ ich den Vater,
Mit ihm meinen herrischen Bruder,
Erschein’, o Mond.

Ihr Stürme, schweigt,
O schweige, Strom,
Mich höre, mein liebender Wanderer,
Salgar! ich bin’s, die ruft.
Hier ist der Baum, hier der Fels,
Warum verweilst du länger?
Wie hör’ ich den Ruf seiner Stimme?
Ihr Stürme, schweigt.

Doch, sieh, der Mond erscheint,
Der Hügel Haupt erhellet,
Die Flut im Tale glänzt,
Im Mondlicht wallt die Heide.
Ihn seh’ ich nicht im Tale,
Ihn nicht am hellen Hügel,
Kein Laut verkündet ihn,
Ich wand’le einsam hier.

Doch wer sind jene dort,
Gestreckt auf dürrer Heide?
Ist’s mein Geliebter, Er!
Und neben ihm mein Bruder!
Ach, beid’ in ihrem Blute,
Entblößt die wilden Schwerter!
Warum erschlugst du ihn?
Und du, Salgar, warum?

Geister meiner Toten,
Sprecht vom Felsenhügel,
Von des Berges Gipfel,
Nimmer schreckt ihr mich!
Wo gingt ihr zur Ruhe,

Ach, in welcher Höhle
Soll ich euch nun finden?
Doch es tönt kein Hauch.

Hier in tiefem Grame
Wein’ ich bis am Morgen,
Baut das Grab, ihr Freunde,
Schließt’s nicht ohne mich.
Wie sollt’ ich hier weilen?
An des Bergstroms Ufer
Mit den lieben Freunden
Will ich ewig ruh’n.

El plany de Kolma

La nit al meu entorn, erro tota sola,
Perduda al tossal tempestuós;
La tempesta bramula des de les muntanyes,
El torrent davalla de les roques,
Res m’aixopluga de la pluja,
Perduda al tossal tempestuós, erro tota sola.
Surt, oh lluna, travessa els núvols,
Sortiu estrelles de la nit,
Amablement guieu-me vers on s’està el meu estimat.
Amb ell fugiré del meu pare, amb ell, del meu autoritari germà, surt, oh lluna.

Calleu, tempestes, oh calla, torrent,
Que em pugui sentir el meu caminant estimat,
Salgar! Soc jo que et crida.
Aquí hi ha l’arbre, aquí la roca,
Per què trigues tant?
Com sentiré la teva veu cridant-me?
Tempestes, calleu.

Però mira, la lluna surt,
El cim del tossal s’aclareix,
A la vall el riu resplendeix,
L’ermàs oneja a la llum de la lluna.
Jo no el veig a la vall,
Ni tampoc al clar tossal,
Cap soroll el fa avinent,
Vagarejo aquí solitària.

Però qui són aquells allà
Ajaguts damunt l’àrid ermàs?
És el meu estimat, ell!
I al seu costat el meu germà!
Ai, tots dos ensangonats,
Desembeinades les furients espases!
Per què l’has mort?
I tu Salgar, per què?

Esperits dels meus morts,
Parleu des del tossal rocós,
Des del cim de les muntanyes, mai m’espantareu!
On heu anat a reposar,

Ai, a quina cova ara us haig de trobar?
Però no ressona cap alè.

Aquí, en profunda aflicció,
Ploraré fins el matí,
Construïu la tomba, amics,
Però no la tanqueu sense mi.
Con hauria de restar aquí?
A la riba del torrent de la muntanya,
Amb els meus estimats amics,
Vull reposar eternament.

D 218 Grablied/Cançó de la tomba

Any composició 1815

Any publicació 1848

En fa menor

Indicació de temps.- Lentament (Langsam) en fa menor

Llibretista.- Josef Kenne

Període Romàntic

Per a veu i piano

Grablied

Er fiel den Tod für’s Vaterland,
Den süßen der Befreiungsschlacht,
Wir graben ihn mit treuer Hand,
Tief, tief, den schwarzen Ruheschacht.

Da schlaf’, zerhauenes Gebein!
Wo Schmerzen einst gewühlt und Lust,
Schlug wild ein tötend Blei hinein
Und brach den Trotz der Heldenbrust.

Da schlaf’ gestillt, zerriss’nes Herz,
So wunschreich einst, auf Blumen ein,
Die wir im veilchenvollen März
Dir in die kühle Grube streu’n.

Ein Hügel hebt sich über dir,
Den drückt kein Mal von Marmorstein,
Von Rosmarin nur pflanzen wir
Ein Pflänzchen auf dem Hügel ein.

Da sprosst und grünt so traurig schön,
Von deinem treuen Blut gedüngt,
Man sieht zum Grab ein Mädchen geh’n,
Das leise Minnelieder singt.

Die kennt das Grab nicht, weiss es nicht,
Wie der sie still und fest geliebt,
Der ihr zum Kranz, den sie sich flicht,
Den Rosmarin zum Brautkranz gibt.

Cançó de la tomba

Va donar la vida per la pàtria,
La dolça mort de la lluita per l’alliberament,
L’enterrem amb mans lleials,
Profund, profund, en el negre forat del repòs.

Dormiu allà, ossos espedaçats!
A dins d’on, abans, penes i delits bategaven,
Hi colpí ferotge el plom mortal
I destrossà el repte del pit de l’heroi.

Dorm allà tranquil·lament cor esquinçat,
Abans tan ple d’anhels, damunt les flors
Que nosaltres, al març farcit de violes,
Hem escampat a la freda tomba.

Un túmul s’aixeca damunt teu,
No el prem cap làpida de marbre,
Només hi hem posat un romaní,
Una petita planta damunt el cadafal.

Allà brosta i verdeja tan formós i trist,
Fertilitzat per la teva sang,
Es veu una noia atansar-se a la tomba,
Cantant fluixet una cançó d’amor.

Ella no coneix la tomba, no sap
Com ell fermament l’estimava en silenci,
Per a la garlanda que ella està trenant
Li dóna el romaní com corona nupcial.

D 219 “Das Finden”/La troballa
Any composició1815
Any publicació 1848
En si bemoll major
Indicació de temps:-Una mica lent, innocent (Etwas langsam, unschuldig)
LLibretista.-Ludwig Gotthard Kosegarten
Període Romàntic
Per a veu i piano
Das Finden

Ich hab’ ein Mädchen funden
Sanft, edel, deutsch und gut.
Ihr Blick ist mild und glänzend,
Wie Abendsonnengluth,
Ihr Haar wie Sommerweben,
Ihr Auge veilchenblau.
Dem Rosenkelch der Lippen
Entquillt Gesang wie Thau.

Sie wandte sich, sie säumte,
Sie winkte freundlich mir;
Froh ihres Blicks und Winkes,
Flog ich entzückt zu ihr.
Erhaben stand und heilig
Vor mir das hohe Weib.
Ich aber schlang vertraulich
Den Arm um ihren Leib.

Ich hab’ das edle Mädchen
An meiner Hand geführt;
Ich bin mit ihr am Staden
Des Bachs hinab spatziert.
Ich hab’ sie liebgewonnen.
Ich weiß, sie ist mir gut.
Drum sey mein Lied ihr eigen,
Ihr eigen Gut und Blut.

La troballa

He trobat una noia,
Dolça, noble, bona i alemanya.
El seu esguard és tendre i radiant,
Com l’esclat del sol ponent,
Els seus cabells com un tul d’estiu,
Els seus ulls blaus-violats;
Del calze rosa dels seus llavis
Brolla el cant com al rosada.

Ella es tombà i vacil·là,
Amicalment em va fer signes;
Content del seu gest i el seu esguard
Vaig volar encisat vers ella.
Sublim i divina estava
Davant meu la noble donzella.
Jo però confiat la vaig
Agafar per la cintura.

Per la mà he portat
La noble donzella;
He passejat amb ella
Pel marge del rierol.
M’he guanyat el seu amor.
Sé que ella és ben bé meva.
Així doncs, que la meva cançó sigui per a ella,
Per al seu bé i el seu ésser.

D 221 opus118/2  Der Abend/La nit

Any composició 1815

Any publicació 1829

En si major

Indicació de temps.- Solemne, lent (Feierlich, langsam) en si major

Llibretista.-Ludwig Gotthard Kosegarte

Període Romàntic

Per a veu i piano

Der Abend

Der Abend blüht,
Temora glüht
Im Glanz der tiefgesunknen Sonne.
Es küßt die See
Die Sinkende,
Von Ehrfurcht schaudernd und von Wonne.

Ein grauer Duft
Durchwebt die Luft,
Umschleyert Daura’s güldne Auen.
Es rauscht umher
Das düstre Meer,
Und rings herrscht ahnungsreiches Grauen.

O trautes Land!
O heil’ger Strand!
O Flur, die jede Flur verdunkelt.
Flur, deren Schoß
Die Blum’ entsproß,
Die alle Blumen überfunkelt.

Paart nicht den Schnee
Der Lilie
Die Holde mit der Gluth der Rosen.
Die Au’, Ein Kranz
Voll Duft und Glanz,
Reicht ihr den Preis, der Tadellosen.

Ihr Ambraduft
Durchweht die Luft
Und würzet rings die Näh’ und Ferne.
Und stirbt das Licht
Des Liedes nicht,
So reicht ihr Nam’ einst an die Sterne.

O trautes Land,
O hehrer Strand,
Sey stolz auf deiner Blumen Blume.
Das heil’ge Meer
Und rings umher
Die Inseln huld’gen deinem Ruhme – –

Nacht hüllt den Strand,
Temora schwand.
Verlodert sind des Spatroths Gluthen.
Das Weltmeer grollt,
Und gluthrot rollt
Der Vollmond aus den düstern Fluthen.

La nit

El vespre floreix,
Temora brilla
A la resplendor del sol enfonsat.
Fa un petó al mar
El que s’enfonsa,
Esgarrifós de admiració i delit.

Una olor grisa
Teixint per l’aire,
Envolta els prats daurats de Daura.
Es precipita al voltant
El mar fosc,
I al voltant hi ha un horror premonitori.

Oh, terra dolça!
Oh platja santa!
Oh passadís que enfosquia tots els passadissos.
Passadís, la falda del qual
La flor va brotar,
Que brilla sobre totes les flors.

No emparell la neu
El lliri
La fira amb la resplendor de les roses.
L’Au’, una corona
Plena de fragància i brillantor,
Dóna-li el premi de l’irreprochable.

La seva olor ambre
Bufa per l’aire
I condimenta tot allò proper i llunyà.
I la llum mor
No de la cançó,
Així que el seu nom arribarà a les estrelles un dia.

Oh terra familiar,
Ai estimada platja,
Sigues orgullós de les teves flors.
La mar santa
I al voltant
Les illes rendeixen homenatge a la teva glòria —

La nit cobreix la platja,
Temora es va esvair.
Les brases de l’Stroth s’han cremat.
L’oceà rebombori,
I rotllos vermells brillants
La lluna plena de les inundacions fosques.

D 222 Lieb Minna/Estimada Minna

Any composició 1815

Any publicació 1885

En fa menor

Indicació de temps.- Molt a poc a poc, dolorosament (Sehr langsam schmerzlich)

Llibretista.-  Albert Stadler

Període Romàntic

Per a veu i piano

Lieb Minna

“Schwüler Hauch weht mir herüber,
Welkt die Blum’ an meiner Brust,
Ach, wo weilst du, Wilhelm, Lieber?
Meiner Seele süße Lust!
Ewig Weinen,
Nie Erscheinen!
Schläfst wohl schon im kühlen Schooße,
Denkst auch mein noch unterm Moose?”

Minna weinet, es verflogen
Mählig Wang – und Lippenrot.
Wilhelm was hinausgezogen
Mit den Reihn zum Schlachtentod.
Von der Stunde
Keine Kunde!
Schläfst wohl längst im kühlen Schooße,
Denkst dein Minna unterm Moose.

Liebchen sitzt im stillen Harme,
Sieht die gold’nen Sternlein ziehn,
Und der Mond schaut auf die Arme
Mitleidsvollen Blickes hin,
Horch, da wehen
Aus den Höhen
Abendlüftchen ihr herüber;
Dort am Felsen harrt dein Lieber.

Minna eilt im Mondenflimmer
Bleich und ahnend durch die Flur,
Findet ihren Wilhelm nimmer,
Findet seinen Hügel nur.
“Bin bald drüben
Bei dir Lieben,
Sagst mir aus dem kühlen Schooße:
Denk’ dein, Minna, unterm Moose.”

Und viel tausend Blümchen steigen
Freundlich aus dem Grab herauf.
Minna kennt die Liebeszeugen,
Bettet sich ein Plätzchen drauf.
“Bin gleich drüben
Bei dir Lieben!”
Legt sich auf die Blümchen nieder
Findet ihren Wilhelm wieder.

Estimada Minna

“Un oreig xafogós bufa cap aquí,
La flor al meu pit es marceix,Ai, on ets tu, Wilhelm, estimat?
El dolç goig de la meva ànima!
Ploro sense parar
Tu no tornes mai!
Potser ja fa temps que dorms a les fredes entranyes
O penses que la teva Minna jau també sota la molsa?”

Minna plora, poc a poc s’esblaima
La vermellor dels seus llavis i galtes.
Wilhelm va marxar amb la seva tropa
Per trobar la mort al camp de batalla.
Fins aquest moment, cap notícia!
Potser ja fa temps que dorms a les fredes entranyes
O penses que la teva Minna jau també sota la molsa?”

L’estimada resta en silenciosa aflicció,
Veu passar les estrelles daurades
I la lluna esguarda la pobra
Amb ulls plens de compassió,
Escolteu, com dels cimadals bufen els oratjols
Del capvespre al seu envers;
Allà a les roques t’espera el teu estimat.

A la llum tremolosa de la lluna, Minna s’apressa,
Pàl·lida i plena de pressentiment, per els camps,
Però de cap manera troba el seu Wilhelm,
Només troba el seu túmul funerari.
“Ben aviat seré allà al teu costat, amor meu,
Si de les fredes entranyes em dius:
Penso en tu Minna sota la molsa.”

I molts milers de flors s’aixequen
Amicalment damunt la tomba.
Minna coneix el testimoniatge de l’amor,
I s’hi fa un petit llit al damunt.
“Seré de seguida al teu costat estimat meu!”
S’ajeu damunt les flors i retroba el seu Wilhelm.

D 224 Wandrers Nachllied/ Cançó nocturna del caminant 

Any composició 1815

Any publicació  1821

En sol bemoll major

Indicació de temps.-A poc a poc, amb expressió (Langsam, mit Ausdruck)

Llibretista.-Johann Wolfgang von Goethe

Període Romàntic

Per a veu i piano

Wandrers Nachllied 

Der du von dem Himmel bist,
Alles Leid und Schmerzen stillst,
Den, der doppelt elend ist,
Doppelt mit Erquickung füllest,
Ach! ich bin des Treibens müde!
Was soll all der Schmerz und Lust?
Süßer Friede,
Komm, ach komm in meine Brust!

Cançó nocturna del caminant 

Tu que vens del cel
I alleuges tota agonia i dolor,
Pels que pateixen doblement
Els omples de doble delit.
Oh, estic cansat d’anar i venir!
Quin sentit té tot el dolor i el plaer?
Dolça pau,
Vine, oh entra al meu pit!

 D 225 opus 5/nº 3 Der Fischer/ El pescador

Any composició 1815

Any publicació 1970

En si bemoll major

Indicació de temps.-Moderat  (Mässig) en si bemoll major

Llibretista.- Johann Wolfgang von Goethe

Període Romàntic

Per a veu i piano

Der Fischer

Es war ein König in Thule,

Gar treu bis an das Grab,

Dem sterbend seine Buhle

Einen goldnen Becher gab.

Es ging ihm nichts darüber,

Er leert’ ihn jeden Schmaus;

Die Augen gingen ihm über,

So oft er trank daraus.

Und als er kam zu sterben,

Zählt’ er seine Städt’ im Reich,

Gönnt’ alles seinen Erben,

Den Becher nicht zugleich.

Er saß bei’m Königsmahle,

Die Ritter um ihn her,

Auf hohem Vätersaale,

Dort auf dem Schloß am Meer.

Dort stand der alte Zecher,

Trank letzte Lebensgluth,

Und warf den heiligen Becher

Hinunter in die Fluth.

Er sah ihn stürzen trinken

Und sinken tief ins Meer,

Die Augen täten ihm sinken,

Trank nie einen Tropfen mehr.

El pescador

L’aigua murmurava, l’aigua creixia,

Un pescador estava assegut a la riba;

Mirava la canya completament quieta,

Amb el fred ficat fins els ossos.

Assegut com estava, sentí

Dividir-se el corrent en dos;

De les agitades aigües

En sortí una Nayade.

Ella li cantà, ella li parlà:

Per què atraus les meves criatures?

Amb humanes arts i enganys

Cap a dalt a una mort fatal?

Ah! si sabessis com n’estan el peixos

De bé al fons de l’aigua.

Tu et cabussaries com estàs

I sanaries totalment.

No es refresquen a l’estimat sol

U l’estimada llum del mar?

Des de les ones no emergeix

La doble bellesa dels seus rostres?

No t’atrau el profund cel

Transfigurat en aquós blau?

No et dedueix que el propi rostre

Estigui eternament dins la rosada?

L’aigua murmurava, l’aigua creixia,

Mullava el seu peu nu;

El seu cor s’omplí d’ardent desig

Com amb el salut de l’estimat.

Ella li parlà, ella li cantà;

Llavors ell s’alçà:

Meitat ella l’estirà i meitat ell va caure,

I mai més fou vist.

 D 226 opus 5/4 Erster Verlust/Primera pèrdua

Any composició 1815

Any publicació 1821

En fa menor

Indicació de temps.-Sher lent, malenconiós (Sher langsam, wehmutig) en fa menor

Llibretista.- Johann Wofgang von Goethe

Període Romàntic

Per a veu i piano

Erster Verlust

Ach, wer bringt die schönen Tage,
Jene Tage der ersten Liebe,
Ach, wer bringt nur eine Stunde
Jener holden Zeit zurück!

Einsam nähr ich meine Wunde,
Und mit stets erneuter Klage
Traur’ ich ums verlorne Glück.

Ach, wer bringt die schönen Tage,
Jene holde Zeit zurück!

Primera pèrdua

Primera derrota
Oh, qui tornarà aquells dies bells,
Aquells dies de primer amor,
Oh, qui tornarà només una hora
D’aquell temps bell?

Sol nodreixo la meva ferida,
I amb lament perpètuament renovat
Lamento la felicitat perduda.

Oh, qui tornarà aquells dies tan bonics,
Aquell temps tan bonic!

 D 227 Idens Nachtgesang/La cançó de la nit d’Ida

Any composició 1815

Any publicació 1885

En si bemoll major

Indicació de temps.- Delicat, lent (Zart, langsam) en si bemoll major

Llibretista.- Ludwig Theobul Kosegarten

Període Romàntic

Per a veu i piano

Idens Nachtgesang
Vernimm es, Nacht, was Ida dir vertrauet,
Die satt des Tags in deine Arme flieht.
Ihr Sterne, die ihr hold und liebend auf mich schauet,
Vernehmt süß lauschend Idens Lied.

Den ich geahnt in liebvollen Stunden,
Dem sehnsuchtskrank mein Herz entgegen schlug,
O Nacht, o Sterne, hört’s, ich habe ihn gefunden,
Des Bild ich längst im Busen trug.

Um seine Wiege lächelten die Musen,
Urania kost’ ihm auf dem keuschen Schoß,
Die Schönheit tränket’ ihn an ihrem Nektarbusen,
Und jede Charis zog ihn groß.

In seinen Augen blitzt promethisch Feuer.
Gerecht entbrennt sein Herz in Lieb und Zorn.
Es lüpft dem Schmachtenden die Wahrheit ihren Schleier;
Ihm sprudelt Phöbus heil’ger Born.

Freund, du bist mein, nicht für die kurze Reise,
Die durch das Labyrinth des Lebens führt;
Sieh, sieh dies Sphären dort, die ewig schönen Kreise,
Wo fester unser Band sich schnürt.

Freund, ich bin dein, nicht für den Sand der Zeiten,
Der schnellversiegend Chronos Uhr entfleußt,
Dein für den Riesenstrom heilvoller Ewigkeiten,
Der aus des Ew’gen Urne scheußt.

La cançó de la nit d’Ida

Escolta, nit, el que et va a confiar l’Ida,
Ella que, saciada de dia, fuig als teus braços,
Estrelles, que em mires amb tanta bellesa i amor,
Escolta el cant de l’Ida amb dolça atenció.

Aquell que jo anhelava en hores plenes d’amor,
Aquell que el meu cor s’afanyava a saludar, tan malalt d’enyorança,
Oh nit, oh estrelles, escolteu! L’he trobat,
Aquell la imatge del qual vaig portar al pit durant tant de temps.

I les muses van somriure al voltant del seu bressol,
Urania el va acariciar a la seva casta falda.
Va beure en bellesa del seu pit que donava nèctar,
I cadascuna de les Gràcies va contribuir a la seva educació.

Als seus ulls brilla un foc prometeu.
El seu cor s’encén justament amb amor i ràbia.
La veritat aixeca el vel d’aquells que llanguien;
La font sagrada de Phoebus està bullint per a ell.

Amic, ets meu, no només per a un curt viatge,
Conduint pel laberint de la vida;
Mireu, mireu aquelles esferes d’allà, l’etern bell cercle
On la nostra unió estarà més lligada.

Amic, soc teu, no només per les sorres del temps
Que tan ràpidament s’esgoten mentre flueixen pel rellotge de Cronos,
Soc teu pel gegantí riu de les eternitats sanes
Que s’aboca de l’urna de l’Etern.

  D 228 Von Ida/De la part d’Ida

Any composició 1815

Any publicació1894

En fa menor

Indicació de temps.- Queixar-se (Klagend) en fa menor

Llibretista.- Text.- Ludwig Theobul Kosegarten

Període Romàntic

Per a veu i piano

Von Ida

Der Morgen blüht;
Der Osten glüht;
Es lächelt aus dem dünnen Flor
Die Sonne matt und krank hervor.
Denn ach, mein Liebling flieht!

Auf welcher Flur,
Auf wessen Spur,
So fern von Iden wallst du itzt,
O du, der ganz mein Herz besitzt,
Du Liebling der Natur?

O kehre um!
Kehr’ um, kehr’ um!
Zu deiner Einsamtraurenden!
Zu deiner Ahnungschaurenden!
Mein Einziger, kehr’ um!

De la part d’Ida

El matí floreix,
El llevant s’envermelleix;
Enfora, d’un prim crespó de núvols,
Somriu el sol, esllanguit i malaltís.
Car ai, el meu estimat ha fugit!

Per quin paratge,
Per quin rastre,
Camines ara tan lluny d’Ida?
Oh tu, que posseeixes el meu cor tot sencer,
Tu favorit de la natura!

Oh, retorna!
Retorna, retorna!
Vers la teva solitària afligida!
Vers la que d’auguri s’estremeix!
El meu gran i únic amor, retorna!

D 229 opus 108/3 Die Erscheinung/Aparença

Any conposició 1815

Any publicació 1824

En mi major

Indicació de temps.-Encantador (Lieblich) en mi major

Llibretista.- Ludwig Theobul Kosegarten

Període Romàntic

Per a veu i piano

Die Erscheinung

Ich lag auf grünen Matten,
An klarer Quellen Rand.
Mir kühlten Erlenschatten
Der Wangen heissen Brand.
Ich dachte dieß und jenes,
Und träumte sanftbetrübt
Viel Süsses mir undSchubert: “Gutes und viel” Schönes,
Das diese Welt nicht giebt.

Und sieh dem Hayn entschwebte
Ein Mägdlein sonnenklar.
Ein weisser Schleyer webte
Um ihr nußbraunes Haar.
Ihr Auge feucht und schimmernd
Umfloß ätherisch Blau.
Die Wimpern nässte flimmernd
Der Wehmuth Perlenthau.

Ein traurend Lächeln schwebte
Um ihren süssen Mund.
Sie schauerte, sie bebte.
Ihr Auge thränenwund,
Ihr Hinschaun liebesehnend,
So wähnt’ ich, suchte mich.
Wer war wie ich so wähnend,
So selig wer, wie ich!

Ich auf sie zu umfassen –
Und ach! sie trat zurück.
Ich sah sie schnell erblassen,
Und trüber ward ihr Blick.
Sie sah mich an so innig,
Sie wies mit ihrer Hand,
Erhaben und tiefsinnig
Gen Himmel, und verschwand.

Fahr wohl, fahr wohl, Erscheinung!
Fahr wohl, dich kenn’ ich wohl!
Und deines Winkes Meinung
Versteh’ ich, wie ich soll! –
Wohl für die Zeit geschieden
Eint uns ein schön’res Band.
Hoch droben, nicht hienieden,
Hat Lieb’ ihr Vaterland.

Aparença

Em vaig estirar sobre estores verdes,
A la vora de les molles clares.
Les ombres de vern em van refredar
Les galtes s’anomenen foc.
Vaig pensar això i allò,
I somiava suaument amb tristesa
Moltes coses dolces per a mi i Schubert: “Coses bones i moltes coses boniques,
Que aquest món no existeix.

I mira on en Hayn va flotar
Una noia clara com el dia.
Un vel blanc va teixir
Al voltant dels seus cabells castanys.
Té l’ull humit i brillant
El blau eteri fluïa al voltant.
Les pestanyes van parpellejar
La tristesa d’Eierthau.

Un somriure trist rondava
Al voltant de la seva dolça boca.
Va tremolar, va tremolar.
Tenia l’ull adolorit de llàgrimes,
La teva mirada anhelant amor,
Això és el que vaig pensar, buscant-me.
Qui era com jo, tan delirante,
Tan beneït com jo!

L’abraço –
I oh! ella va fer un pas enrere.
La vaig veure pal·lidir ràpidament,
I els seus ulls es van tornar més apagats.
Ella em va mirar tan profundament
Ella va assenyalar amb la mà,
Sublim i profund
Cap al cel i desaparegut.

Adéu, adéu, aparició!
Que vagi bé, et conec bé!
I la teva opinió
Entenc com ho hauria de fer! –
Probablement divorciat de moment
Un bon vincle ens uneix.
A dalt, no aquí a baix,
Estimar la seva pàtria.

D 230 opus 165/4 Die Tauschung/L’engany

Any composició 1815

Any publicació 1855

En mi major

Indicació de temps.- Suau (Sanft) en mi major

Llibretista.- Ludwig Theobul Kosegarten

Període Romàntic

Per a veu i piano

Die Tauschung

Im Erlenbusch, im Tannenhayn,
Im Sonn- und Mond- und Sternenschein
Umlächelt mich ein Bildniß.
Vor seinem Lächeln klärt sich schnell
Die Dämmerung in Himmelhell,
In Paradies die Wildniß.

Es säuselt in der Abendluft,
Es dämmert in dem Morgenduft,
Es tanzet auf der Aue,
Es flötet in der Wachtel Schlag,
Und spiegelt sich im klaren Bach,
Und badet sich im Thaue.

Es naht in holder Traulichkeit
Sich mir in tiefster Dunkelheit
So schüchtern und so leise.
Es lullt mich wohl in sanfte Ruh,
Und haucht im Schlaf mir Träume zu
Von wundersüsser Weise.

Ich öffn’ ihm sehnend meinen Arm,
Und streb’ es traut und liebewarm
An meine Brust zu drücken.
Ich hasch’ und hasche leere Luft,
Und nichtig, wie ein Nebelduft,
Entwallt es meinen Blicken.

Wer bist du, holdes Luftgebild,
Das engelhold und engelmild
Mit Schmerz und Lust mich tränket?
Bist du ein Bote bessrer Welt,
Der mich aus diesem öden Feld
In seine Heimath winket?

O fleug voran! Ich folge dir.
Bey dir ist Seligkeit; nicht hier.
Sprich, wo ich dich erfasse,
Und ewig aller Pein entrückt,
Umstrickend dich, von dir umstrickt,
Dich nimmer, nimmer lasse.

L’engany

Al vern, al Tannenhayn,
Al sol i la lluna i les estrelles
Una imatge somriu al meu voltant.
Abans que el seu somriure s’aclareixi ràpidament
El crepuscle a la llum del cel,
Al paradís el desert.

Rumoreja a l’aire del vespre,
Aclareix amb l’olor del matí,
Balla al prat,
Xiula al batec de guatlla,
I es reflecteix en el corrent clar,
I es banya a la rosada.

S’acosta en una dolça intimitat
A mi en la foscor més profunda
Tan tímid i tan tranquil.
M’adormi a una suau calma,
I em respira somnis mentre dormo
D’una manera meravellosament dolça.

Li obro el braç amb enyorança,
I lluitar per això amb confiança i amor
Premeu contra el meu pit.
Esgoto i escondo l’aire buit,
I van, com una olor boira,
Surt de la meva mirada.

Qui ets tu, criatura encantadora a l’aire,
L’angelical i angelical suau
Em submergeix-me de dolor i plaer?
Ets un missatger d’un món millor?
Qui em va treure d’aquest camp erm
A la seva terra natal fa una crida?

Oh, vola endavant! Et segueixo.
Amb tu és la felicitat; aquí no.
Parla on t’agafo,
I per sempre allunyat de tot turment,
Enganxant-te, enredat per tu,
Mai, mai et deixis.

D 231 opus 172/4 Das Sehnen/L’anhel

;

Any composició 1815

Any publicació 1866

En la menor

Indicació de temps.-Una mica ràpid  (Etwas geschwind) en la menor

Llibretista.-  Ludwig Theobul Kosegarten

Període Romàntic

Per a veu i piano

Das Sehnen

Wehmuth, die mich hüllt,
Welche Gottheit stillt
Mein unendlich Sehnen?
Die ihr meine Wimper näßt,
Namenlosen Gram entpreßt,
Fliesset, fliesset Thränen!

Mond, der lieb und traut
In mein Fenster schaut,
Sage, was mir fehle?
Sterne, die ihr droben blinkt,
Holden Gruß mir freundlich winkt,
Nennt mir, was mich quäle.

In die Ferne strebt!
Wie auf Flügeln schwebt
Mein erhöhtes Wesen.
Fremder Zug, geheime Kraft,
Namenlose Leidenschaft,
Laß, ach laß genesen!

L’anhel

La melangia m’embolcalla,
Quina divinitat pot apaivagar
El meu anhel sense límits?
Humiteja les meves parpelles,
MM’oprimeix amb un rosec indicible,
Oh llàgrimes, vesseu, vesseu!

Lluna, que amorosa i tendrament
Esguardes a la meva finestra,
Digues, què és el que em manca?
Estrelles que brilleu allà dalt
I amicalment em saludeu amb encís,
Feu-me saber el que em turmenta.

Maldant en la llunyania,
Com damunt ales flotant,
Es troba el meu enaltit ésser.
Impuls aliè, poder secret,
Passió sense nom,
Deixeu-me, ai, deixeu-me guarir!

D233  Opus 118/1 “Geist der Liebe” /L’esperit de l’amor

Any composició 1815

Any publicació 1829

En mi major

Indicació de temps.-Amb energia (Mit Kraft) en mi major

Llibretista.-Ludwig Theobul Kosegarten

Període Romàntic

Per a veu i piano

Geist der Liebe

Wer bist du, Geist der Liebe,
Der durch das Weltall webt?
Den Schooß der Erde schwängert
Und den Atom belebt?
Der Elemente bindet,
Der Weltenkugeln ballt,
Aus Engelharfen jubelt,
Und aus dem Säugling lallt?

Wer bist du, Kraft der Kräfte,
Die Greisesaugen hellt?
Der Jünglingswangen röthet,
Und Mädchenbusen schwellt?
Der Liebe beut und fodert,
Um Liebe ringt und wirbt,
Und Messiaden dichtet,
Und Brutustode stirbt?

Bist du nicht Odem Gottes,
Unsträflich, wie sein Licht,
Und stark, wie seine Rechte,
Die Welten baut und bricht?
Bist unsers Kreuzzugs Fahne,
Entflammst mit heil’ger Scham
Den Feigen und den Matten
Ein wehend Oriflam.

Nur der ist gut und edel,
Dem du den Bogen spannst.
Nur der ist groß und göttlich,
Den du zum Mann ermannst.
Sein Werk ist Pyramide,
Sein Wort ist Machtgebot.
Ein Spott ist ihm die Hölle.
Ein Hohn ist ihm der Tod.

L’esperit de l’amor

Qui ets, esperit d’amor,
Qui teixeix per l’espai?
Embaràs el ventre de la terra
I anima l’àtom?
Que uneix elements
Qui fa boles mundials,
Les arpes dels àngels s’alegren,
I els insults del nadó?

Qui ets tu, poder de forces,
Els ulls del vell s’il·luminen?
Les galtes del jove s’enrollen,
I els pits de les nenes s’inflen?
Qui beneficia i anima l’amor,
Lluites i patiments per l’amor,
I els messies escriuen poesia,
I Brutustode mor?

No sou l’alè de Déu,
Sense culpa, com la seva llum,
i fort, com la seva mà dreta,
Els mons es construeixen i es trenquen?
Ets la nostra bandera de croada,
Cremes de santa vergonya
Les figues i les estores
Un Oriflam que agita.

Només ell és bo i noble,
A qui li treus l’arc.
Només ell és gran i diví,
A qui fas un home.
La seva obra és piràmide,
La seva paraula és un manament de poder.
Una burla és un infern per a ell.
La mort és una burla per a ell.

D 234 opus 118/3 Tischlied/Cançó de Taula

Any composició 1815

Any publicació

En do major

Indicació de temps.- De bon humor (Guter Laune) en do major

 Llibretista.-Johann Wolfgang von Goethe

Període Romàntic

Per a veu i piano

Tischlied

Mich ergreift, ich weiß nicht wie,
Himmlisches Behagen.
Will mich’s etwa gar hinauf
Zu den Sternen tragen?
Doch ich bleibe lieber hier,
Kann ich redlich sagen,
Beim Gesang und Glase Wein
Auf den Tisch zu schlagen.

Wundert euch, ihr Freunde, nicht,
Wie ich mich gebärde,
Wirklich es ist allerliebst
Auf der lieben Erde.
Darum schwör’ ich feierlich
Und ohn’ alle Fährde
Daß ich mich nicht freventlich
Wegbegeben werde.

Da wir aber allzumal
So beisammen weilen,
Dächt’ ich, klänge der Pokal
Zu des Dichters Zeilen.
Gute Freunde ziehen fort,
Wohl ein hundert Meilen,
Darum soll man hier am Ort
Anzustoßen eilen.

Lebe hoch, wer Leben schafft!
Das ist meine Lehre.
Unser König denn voran,
Ihm gebührt die Ehre.
Gegen ihn und äußern Feind
Setzt er sich zur Wehre:
An’s Erhalten denkt er zwar,
Mehr noch, wie er mehre.

Nun begrüß’ ich sie sogleich
Sie die einzig Eine.
Jeder denke ritterlich
Sich dabei die Seine.
Merket auch ein schönes Kind,
Wen ich eben meine,
Nun so nicke sie mir zu:
Leb’ auch so der Meine!

Freunden gilt das dritte Glas,
Zweien oder dreien,
Die mit uns am guten Tag
Sich im Stillen freuen,
Und der Nebel trübe Nacht
Leis und leicht zerstreuen;
Diesen sei ein Hoch gebracht,
Alten oder Neuen.

Breiter wallet nun der Strom
Mit vermehrten Wellen.
Leben jetzt im hohen Ton
Redliche Gesellen!
Die sich mit gedrängter Kraft
Brav zusammen stellen
In des Glückes Sonnenschein
Und in schlimmen Fällen.

Wie wir nun zusammen sind,
Sind zusammen viele.
Wohl gelingen dann, wie uns,
Andern ihre Spiele!
Von der Quelle bis ans Meer
Mahlet manche Mühle,
Und das Wohl der ganzen Welt
Ist’s, worauf ich ziele.

Cançó de Taula

M’agafa, no sé com,
Consol celestial.
Tinc moltes ganes de pujar-hi
Portar-lo a les estrelles?
Però prefereixo quedar-me aquí,
Puc dir sincerament
Amb cant i una copa de vi
Tocant la taula.

No us estranyeu, amics,
Com em porto
Realment és preciós
A la terra estimada.
Per això ho juro solemnement
I sense cap perill
Que no em comprometo malament
Serà enviat.

Però ja que tots
Estigueu junts així,
Vaig pensar que el trofeu sonaria
A les línies del poeta.
Els bons amics s’allunyen
Probablement a cent milles,
Per això hauríeu d’estar aquí
Afanya’t a brindar.

Visca qui crea la vida!
Aquest és el meu ensenyament.
Aleshores el nostre rei ens mostra el camí,
Es mereix l’honor.
Contra ell i expressar enemic
Si es defensa:
Ell pensa en la conservació,
És més, quants més.

Ara et saludo de seguida
Tu l’únic.
Tothom pensa cavallerescament
El Sena.
Fixeu-vos també en un nen bonic,
A qui vull dir
Ara em fa un gest amb el cap:
Viu així també, meu!

El tercer got és per als amics,
Dos o tres,
Els que estan amb nosaltres en el bon dia
Alegra’t en silenci,
I la boira nit ennuvolada
Tranquil i fàcil de dispersar;
S’hi porta una alegria,
Vell o nou.

Ara l’electricitat s’estén més àmpliament
Amb l’augment de les onades.
Viu amb una nota alta ara
Gents honestos!
Que amb força comprimida
Ajunta-ho bé
Al sol de la felicitat
I en casos dolents.

Com ara estem junts,
N’hi ha molts junts.
Doncs, com nosaltres,
Canvia els teus jocs!
Des de la font fins al mar
Moleu molts molins,
I el bé de tot el món
Això és el que pretenc.

D 235  Abends unter der Linde/Capvespre sota el til·ler

Any composició 1815

Any publicació1894

En fa major

Indicació de temps.- … fa major

Llibretista.- Ludwig Theobul Kosegarten

Període Romàntic

Per a veu i piano

Abends unter der Linde

Woher, o namenloses Sehnen,
Das den beklemmten Busen presst?
Woher, ihr bittersüßen Tränen,
Die ihr das Auge dämmernd nässt?
Oh Abendrot, o Mondenblitz,
Flimmt blasser um den Lindensitz!

Es säuselt in dem Laub der Linde;
Es flüstert im Akazienstrauch.
Mir schmeichelt süß, mir schmeichelt linde
Des grauen Abends lauer Hauch.
Es spricht um mich, wie Geistergruß;
Es weht mich an, wie Engelkuss.

Es glänzt, es glänzt im Nachtgefilde,
Der Linde grauer Scheitel bebt –
Verklärte himmlische Gebilde,
Seid ihr es, die ihr mich umschwebt?
Ich fühle eures Atems Kuss,
oh Julie, oh Emilius!

Bleibt Sel’ge, bleibt in eurem Eden,
Des Lebens Hauch bläst schwer und schwül
Durch stumme leichenvolle Öden.
Elysium ist mild und kühl,
Elysium ist wonnevoll –
Fahrt wohl, ihr Trauten, fahret wohl!

Capvespre sota el til·ler

D’on ets, anhel sense nom,
Que peses sobre el meu pit oprimit?
D’on sou, llàgrimes agredolces,
Que em fan aigua els ulls esvaïts?
Oh posta de sol, oh llum de lluna,
Brilla amb menys intensitat al voltant del seient del til·ler!

Hi ha cruixents al fullatge de la tiller;
Hi ha xiuxiueigs a l’acàcia.
Em tracta dolçament i suaument
Per la suau brisa del vespre gris.
Els sons que m’envolten són com la salutació d’un esperit;
El moviment al meu voltant és com el petó d’un àngel.

Hi ha resplendor, hi ha resplendor al regne de la nit,
La punta grisa del til·ler s’inclina –
Imatges transfigurades, celestials,
Ets tu qui sures al meu voltant?
Puc sentir el petó de la teva respiració,
Oh Julie, oh Emilius!

Quedeu-vos, beneïts, quedeu-vos al vostre Edén!
L’alè de vida bufa fortament i opressiu
A través del desert silenciós ple de cadàvers.
Elysium és suau i fresc.
Elysium està ple de felicitat:
Adéu, amics, adéu!

D 240 Huldigung/Homenatge

Any composició1815

Any publicació 1894

En si bemoll major

Indicació de temps.- Una mica ràpid (Etwas geschwind) en si bemoll major

Llibretista.- Ludwig Theobul Hosegarten

Període Romàntic

Per a veu i piano

Huldigung

Gar verloren, ganz versunken
In dein Anschaun, Lieblinginn,
Wonnebebend, liebetrunken,
Schwingt zu dir der Geist sich hin.
Nichts vermag ich zu beginnen,
Nichts zu denken, dichten, sinnen.
Nichts ist, was das Herz mir füllt,
Huldinn, als dein holdes Bild.

Süsse, Reine, Makellose,
Edle, Theure, Treffliche,
Ungeschminkte rothe Rose,
Unversehrte Lilie,
Anmuthreiche Anemone,
Aller Schönen Preis und Krone,
Weißt du auch, Gebieterinn,
Wie ich ganz dein eigen bin?

Huldinn, dir hab’ich ergeben
Seel’ und Leib und Herz und Sinn.
Ohne dich wär Tod das Leben,
Und mit dir der Tod Gewinn.
Süsser ist es, dir zu frohnen,
Als zu tragen goldne Kronen.
Edler, deinem Dienst sich weihn,
Als des Erdballs Herrscher seyn.

Wenn ich, Traute, dich erblicke,
Wird die Seele mir so klar.
Wenn ich dir die Hände drücke,
Zuckt’s in mir so wunderbar.
Des Olympos hohe Zecher
Labt nicht so der Nektarbecher
Der Ambrosia Genuß,
Als mich labt dein keuscher Kuß.

Mich umbeben süsse Schauer,
Kraft und Athem mangelt mir,
Freude schüttelt mich und Trauer,
Bange Scheu und Gluthbegier,
Wann ich mich dem Heiligthume
Deines Kelches, edle Blume,
Zitternd nahe, Nelkenduft
Mich umweht und Ambraluft.

Könnt’ ich, ach, dich nur umschmiegen
Einen langen Sommertag,
Dir am offnen Busen liegen,
Lauschend deines Herzens Schlag!
Könnt’ ich, ach, dich nur umflechten
In den längsten Winternächten,
Eingewiegt in seidnen Traum,
Auf des Busens Schwanenflaum.

Könnt’ ich, ach, mein ganzes Leben
Einzig dir, Ellwina, weihn!
Dürft’ich handeln, dulden, streben,
Für dich und mit dir allein!
Wahrlich, dann wär Daseyn Wonne!
Und wann meines Lebens Sonne
Unterging’ in Finsterniß,
O, so wär auch Tod mir süß.

Sollte Dunkel Den umweben,
Dem Ellwinens Auge glänzt?
Sollt’ ich vor der Urne beben,
Die Ellwina weinend kränzt?
Sollt’ ich nicht, du kühle Kammer,
In dir schlummern sonder Jammer?
Horch! Ellwina, wehmuthvoll
Seufzt: mein Liebling, schlummre wohl!

Und wie bald ist nicht verschwunden
Jenes Schlummers kurze Nacht!
Horch, es jubelt: Ueberwunden!
Schau, der ewge Tag erwacht!
Dann du Theure, dann du Eine,
Bist du ganz und ewig Meine!
Trennung ist das Loos der Zeit!
Ewig einigt Ewigkeit!

Homenatge

Completament perdut, completament absort
En la teva contemplació, estimada,
Tremolant de delit, ebri d’amor,
El meu esperit es llança al teu envers.
No puc emprendre res,
Ni pensar, escriure poesia o rumiar.
No hi ha res que ompli el meu cor,
Oh encant meu, que no sigui la teva encisadora imatge.

Dolça, pura, immaculada,
Noble, preciosa, superba,
Rosa vermella sense afaits, lliri intacte,
Anemone plena de gràcia,
Lloança i corona de tota bellesa,
Saps tu també, sobirana meva,
Que soc completament teu?

Encantadora, jo t’he donat
L’ànima i el cos i el cor i l’esperit.
Sense tu, la vida seria la mort
I amb tu, la mort un benefici.
És més dolç de ser el teu esclau
Que portar una corona d’or.
És més noble d’estar al teu servei
Que ser l’amo del món.

Quan t’esguardo, estimada,
S’il·lumina la meva ànima.
Quan t’agafo les mans
Sento un batec tan meravellós.
Un bevedor allà dalt a l’Olimp,
No es delecta pas tant amb la copa de nèctar
O el gaudi de l’ambrosia,
Com ho faig jo amb les teves castes besades.

Dolces esgarrifances em fan tremolar,
La força i l’alè em manquen, la joia i la tristor,
Una neguitosa feredat i un desig ardent,
Em sacsegen quan m’atanso al santuari
Del teu calze, oh noble flor,
I tremolejant, proper, els perfum dels clavells
I la flaire de l’ambre m’envolten.

Ai, si tan sols pogués restar abraçat amb tu un llarg dia d’estiu,
Raure en el teu pit obert,
Escoltant els batecs del teu cor!
Ai, si em pogués entrelligar amb tu a les llargues nits d’hivern,
Bressolat en un somni sèric,
Damunt del plomissol de cigne del teu pit.

Ai, si pogués consagrar tota la meva vida tan sols a tu, Elvina!
Si pogués actuar, sofrir, maldar
Per a tu i solament per a tu!
Llavors veritablement l’existència seria una delícia!
I quan el sol de la meva vida
Es pongués en les tenebres
Oh, també per a mi seria dolça la mort.

És que la foscúria ha d’embolcallar
Aquell per a qui brillen els ulls d’Elvina?
Hauria de tremolar davant el taüt
En el que Elvina plorant posa una corona?
No hauria, oh tu freda estança,
De dormir dintre teu sense plànyer-me?
Escolteu! Elvina plena de tristor
Sospira: estimat meu, que dormis bé!

I bé que no desapareixerà de pressa
La curta nit d’aquest somni!
Escolteu, hi ha alegria: victòria!
Mireu, el dia etern es desperta!
Aleshores tu l’estimada, tu l’única,
Has de ser del tot meva per sempre!
La separació és el fat del temps!
L’eternitat uneix per sempre!

 D 241 Alles um Liebe/Tot per l’amor

Any composició 1815

Any publicació 1894

En mi major

Indicació de temps.-Moderadament cordial (Mässig herzlich) en mi major.

Llibretista.- Ludwig Theobul Hosegarten

Període Romàntic

Per a veu i piano

Alles um Liebe 

Was ist es, das die Seele füllt?
Ach, Liebe füllt sie, Liebe!
Sie füllt nicht Gold noch Goldes werth;
Nicht, was die schnöde Welt begehrt,
Sie füllt nur Liebe, Liebe!

Was ist es, das die Sehnsucht stillt?
Ach, Liebe stillt sie, Liebe!
Sie stillt nicht Titel, Stand noch Rang,
Und nicht des Ruhmes Schellenklang;
Sie stillt nur Liebe, Liebe!

Und wär ich in der Sklaverey,
In freundeloser Wildniß,
Und wäre Dein, nur Dein gewiß,
So wäre Sklaverey mir süß,
Und Paradies die Wildniß.

Tot per l’amor

Què és el que omple l’ànima?
Ai, és l’amor que l’omple!
No l’omple l’or ni el seu valor,
Ni tampoc els banals afanys del món;
Només l’omple l’amor, l’amor!

Què és que calma els anhels?
Ai, l’amor els calma, l’amor!
No els calma el rang, els títols ni l’estament,
I tampoc el so de les campanetes de la fama.
Només els calma l’amor, l’amor!

I si jo fos un esclau
En un ermàs hostil i només tingués la teva certesa,
Per a mi l’esclavitud seria dolça i l’ermàs un paradís.

 D 245 Willkommen schöner Jüngling!/Benvingut jove guapo

Any composició  1815

Any publicació

En si bemoll major

Indicació de temps.-Una mica ràpid (Etwas geschwind) en si bemoll major

Llibretista.- Friedrich von Schiller

Període Romàntic

Per a veu i piano

An den Fruhling

Willkommen schöner Jüngling!
Du Wonne der Natur!
Mit deinem Blumenkörbchen
Willkommen auf der Flur!

Ey! ey! Da bist [ja]1 wieder!
Und bist so [lieb und schön]2!
Und freun wir uns so herzlich,
Entgegen dir zu gehn.

Denkst auch noch an mein Mädchen?
Ey lieber denke doch!
Dort liebte mich das Mädchen,
Und ‘s Mädchen liebt mich noch!

Fürs Mädchen manches Blümchen
[Erbat ich mir]3 von dir –
Ich komm’ und bitte wieder,
Und du? – du giebst es mir?

Willkommen schöner Jüngling!
Du Wonne der Natur!
Mit deinem Blumenkörbchen
Willkommen auf der Flur

Benvingut jove guapo

Benvingut, formós jovencell!
Tu, goig de la natura!
Amb el teu cistell de flors,
Benvingut a aquesta prada!

Ei, ei! Tu has tornat!
I ets tan amorós i bell!
I ens alegrem de tot cor
D’anar al teu encontre.

Penses tu també amb la meva noia?
Ei, estimat pensa-hi doncs!
Aquí aquesta noia em va estimar
I m’estima encara!

Per a la meva estimada
T’he demanat moltes flors –
De nou vinc a demanar-te-les.
I tu? Tu me les dónes.

Benvingut, formós jovencell!
Tu, goig de la natura!
Amb el teu cistell de flors
Benvingut a aquesta prada!

D 246  Die Burgschaft/L’ostatge

Any composició 1815

Any publicació 1830

En sol menor

Indicació de temps.-Ràpid (Schnell) en sol menor

Llibretista.- Friedrich von Schiller

Període Romàntic

Per a veu i piano

Die Burgschaft

Zu Dionys, dem Tyrannen, schlich
Möros, den Dolch im Gewande:
Ihn schlugen die Häscher in Bande,
“Was wolltest du mit dem Dolche? sprich!”
Entgegnet ihm finster der Wüterich.
“Die Stadt vom Tyrannen befreien!”
“Das sollst du am Kreuze bereuen.”

“Ich bin”, spricht jener, “zu sterben bereit
Und bitte nicht um mein Leben:
Doch willst du Gnade mir geben,
Ich flehe dich um drei Tage Zeit,
Bis ich die Schwester dem Gatten gefreit;
Ich lasse den Freund dir als Bürgen,
Ihn magst du, entrinn’ ich, erwürgen.”

Da lächelt der König mit arger List
Und spricht nach kurzem Bedenken:
“Drei Tage will ich dir schenken;
Doch wisse, wenn sie verstrichen, die Frist,
Eh’ du zurück mir gegeben bist,
So muß er statt deiner erblassen,
Doch dir ist die Strafe erlassen.”

Und er kommt zum Freunde: “Der König gebeut,
Daß ich am Kreuz mit dem Leben
Bezahle das frevelnde Streben.
Doch will er mir gönnen drei Tage Zeit,
Bis ich die Schwester dem Gatten gefreit;
So bleib du dem König zum Pfande,
Bis ich komme zu lösen die Bande.”

Und schweigend umarmt ihn der treue Freund
Und liefert sich aus dem Tyrannen;
Der andere ziehet von dannen.
Und ehe das dritte Morgenrot scheint,
Hat er schnell mit dem Gatten die Schwester vereint,
Eilt heim mit sorgender Seele,
Damit er die Frist nicht verfehle.

Da gießt unendlicher Regen herab,
Von den Bergen stürzen die Quellen,
Und die Bäche, die Ströme schwellen.
Und er kommt ans Ufer mit wanderndem Stab,
Da reißet die Brücke der Strudel herab,
Und donnernd sprengen die Wogen
Dem Gewölbes krachenden Bogen.

Und trostlos irrt er an Ufers Rand:
Wie weit er auch spähet und blicket
Und die Stimme, die rufende, schicket.
Da stößet kein Nachen vom sichern Strand,
Der ihn setze an das gewünschte Land,
Kein Schiffer lenket die Fähre,
Und der wilde Strom wird zum Meere.

Da sinkt er ans Ufer und weint und fleht,
Die Hände zum Zeus erhoben:
“O hemme des Stromes Toben!
Es eilen die Stunden, im Mittag steht
Die Sonne, und wenn sie niedergeht
Und ich kann die Stadt nicht erreichen,
So muß der Freund mir erbleichen.”

Doch wachsend erneut sich des Stromes Wut,
Und Welle auf Welle zerrinet,
Und Stunde an Stunde entrinnet.
Da treibt ihn die Angst, da faßt er sich Mut
Und wirft sich hinein in die brausende Flut
Und teilt mit gewaltigen Armen
Den Strom, und ein Gott hat Erbarmen.

Und gewinnt das Ufer und eilet fort
Und danket dem rettenden Gotte;
Da stürzet die raubende Rotte
Hervor aus des Waldes nächtlichem Ort,
Den Pfad ihm sperrend, und schnaubert Mord
Und hemmet des Wanderers Eile
Mit drohend geschwungener Keule.

“Was wollt ihr?” ruft er vor Schrecken bleich,
“Ich habe nichts als mein Leben,
Das muß ich dem Könige geben!”
Und entreißt die Keule dem nächsten gleich:
“Um des Freundes willen erbarmet euch!”
Und drei mit gewaltigen Streichen
Erlegt er, die andern entweichen.

Und die Sonne versendet glühenden Brand,
Und von der unendlichen Mühe
Ermattet sinken die Knie.
“O hast du mich gnädig aus Räubershand,
Aus dem Strom mich gerettet ans heilige Land,
Und soll hier verschmachtend verderben,
Und der Freund mir, der liebende, sterben!”

Und horch! da sprudelt es silberhell,
Ganz nahe, wie rieselndes Rauschen,
Und stille hält er, zu lauschen;
Und sieh, aus dem Felsen, geschwätzig, schnell,
Springt murmelnd hervor ein lebendiger Quell,
Und freudig bückt er sich nieder
Und erfrischet die brennenden Glieder.

Und die Sonne blickt durch der Zweige Grün
Und malt auf den glänzenden Matten
Der Bäume gigantische Schatten;
Und zwei Wanderer sieht er die Straße ziehn,
Will eilenden Laufes vorüber fliehn,
Da hört er die Worte sie sagen:
“Jetzt wird er ans Kreuz geschlagen.”

Und die Angst beflügelt den eilenden Fuß,
Ihn jagen der Sorge Qualen;
Da schimmern in Abendrots Strahlen
Von ferne die Zinnen von Syrakus,
Und entgegen kommt ihm Philostratus,
Des Hauses redlicher Hüter,
Der erkennet entsetzt den Gebieter:

“Zurück! du rettest den Freund nicht mehr,
So rette das eigene Leben!
Den Tod erleidet er eben.
Von Stunde zu Stunde gewartet’ er
Mit hoffender Seele der Wiederkehr,
Ihm konnte den mutigen Glauben
Der Hohn des Tyrannen nicht rauben.”

“Und ist es zu spät, und kann ich ihm nicht,
Ein Retter, willkommen erscheinen,
So soll mich der Tod ihm vereinen.
Des rühme der blut’ge Tyrann sich nicht,
Daß der Freund dem Freunde gebrochen die Pflicht,
Er schlachte der Opfer zweie
Und glaube an Liebe und Treue!”

Und die Sonne geht unter, da steht er am Tor,
Und sieht das Kreuz schon erhöhet,
Das die Menge gaffend umstehet;
An dem Seile schon zieht man den Freund empor,
Da zertrennt er gewaltig den dichter Chor:
“Mich, Henker”, ruft er, “erwürget!
Da bin ich, für den er gebürget!”

Und Erstaunen ergreifet das Volk umher,
In den Armen liegen sich beide
Und weinen vor Schmerzen und Freude.
Da sieht man kein Augen tränenleer,
Und zum Könige bringt man die Wundermär’;
Der fühlt ein menschliches Rühren,
Läßt schnell vor den Thron sie führen,

Und blicket sie lange verwundert an.
Drauf spricht er: “Es ist euch gelungen,
Ihr habt das Herz mir bezwungen;
Und die Treue, sie ist doch kein leerer Wahn –
So nehmet auch mich zum Genossen an:
Ich sei, gewährt mir die Bitte,
In eurem Bunde der dritte!”

L’ostatge

Damon s’apropà a Dionís, el tirà,
Amb un punyal amagat al vestit:
Els guàrdies el posaren entre reixes,
“Què volies fer amb el punyal? Parla!”
Li digué sorrut el tirà rabiós.
“Alliberar la ciutat del tirà!”
“D’això te’n penediràs a la creu.”

“Jo estic”, digué ell, “disposat a morir
I no demano que em perdonis la vida:
Però si em vols concedir una gràcia
Et prego que em donis tres dies
Per què pugui casar la meva germana,
Et deixo el meu amic com ostatge,
Si jo m’escapoleixo el pots executar.”

El rei somrigué amb maligna astúcia
I, després de pensar-s’ho una estona, digué:
“Et concedeixo tres dies,
Però sàpigues que si expira el termini
Abans que no hagis tornat,
Ell morirà al teu lloc,
Però la teva condemna serà perdonada.”

I llavors ell anà a veure l’amic: “El rei ha ordenat,
Que jo pagui amb la meva vida a la creu
Per la meva intenció criminal.
Tanmateix, em concedeix tres dies
Per què pugui casar la meva germana;
Així doncs, resta amb el rei com ostatge
Fins que torni per alliberar-te.”

I, en silenci, el seu fidel amic l’abraçà
I anà a lliurar-se al tirà;
I així l’altre d’allí se’n anà.
Abans de l’alba del tercer dia,
Prest ja havia casat la germana,
I s’apressà a tornar amb l’ànima angoixada
Per por de no complir amb el termini.

Aleshores caigué un aiguat interminable,
Les fonts es precipitaren de la muntanyes,
I creixeren els rius i els rierols.
Ell arribà a la ribera amb el bastó de caminant
Just quan la riuada s’emportà el pont
I, retronant, les onades feren saltar
Amb estrèpit les voltes dels arcs.

I desolat errà pel marge de la ribera,
Per més lluny que esguardà i aguaità
I que llançà la seva veu cridant,
Cap nau deixà el port segur
Que el volgués portar al lloc desitjat,
Cap mariner al timó de la barcassa,
I el riu desbordat esdevingué un mar.

Aleshores s’agenollà a la ribera plorant,
Suplicant i aixecant les mans vers Zeus:
“Oh, atura la fúria de les aigües!
Les hores corren de pressa, el sol és a migdia
I quan es pongui,
Si no he pogut arribar a la ciutat,
El meu amic morirà per mi.”

Però la fúria de les aigües creixé de nou,
Cada onada fonent-se en una altra
I les hores anaven passant,
Llavors, impel·lit per la por, agafà coratge
I es llançà al riu que bramulava,
Els seus braços vigorosos fendiren el corrent
I un déu es compadí d’ell.

Arribà a l’altra riba i s’apressà
Donant gràcies al déu salvador;
Però una colla de bandolers,
Sortint del cantó del bosc, fosc com la nit,
Li barraren el pas, alenant l’homicidi,
I frenant la pressa del caminant
Tot brandant garrots amenaçadors.

“Què voleu?” cridà, pàl·lid d’espant,
“No tinc res més que la meva vida
I l’haig de donar al rei!” Amb això
Arrabassà el garrot del que era més a prop:
“Per el meu amic, tingueu pietat!”
Amb cops violents acabà amb tres d’ells
I els altres fugiren d’allí.

El sol enviava un foc ardent
I, a causa dels seus incessables esforços,
Caigué extenuat de genolls.
“Oh, tu has tingut la bondat d’alliberar-me
De les mans dels bandits, salvar-me de la riuada,
Per anar a la terra sagrada, i ara haig de llanguir aquí
Mentre el meu amic ha de morir!”

I llavors escolta! Borbollejà, clar com l’argent;
Ben a prop, com un mormol de regalim
I ell s’aturà en silenci i parà l’orella;
De les roques, borbollant i fuent, veié
Sorgir remorejant una font viva, i joiós s’ajupí
Per refrescar els seus membres coents.

El sol esguardant a través les branques verdes,
Projectava damunt les prades resplendents
Les ombres gegantines dels arbres;
De sobte veié dos vianants passant pel camí
I de pressa corrents volgué defugir-los
Però sentí que estaven dient:
“Ara serà clavat a la creu.”

La por li donà ales als peus que s’apressaren,
I ell fou empès pel turment de l’angoixa;
Resplendents en els raigs del capvespre,
Veié al lluny els merlets de Siracusa,
I Filostrat, el fidel guardià de la seva casa,
Venint al seu encontre, reconegué amb esglai el seu amo:

“Endarrere! Ja no pots salvar el teu amic,
Si més no, salva la teva pròpia vida!
Suara estar per morir.
Hora rere hora, esperava amb l’ànima
Plena d’esperança el teu retorn,
L’escarni del tirà no li pogué robar
El coratge de la seva fe.”

“Si ara és massa tard i no puc aparèixer com un oportú salvador,
Que la mort em reuneixi amb ell.
Que el tirà sanguinari no pugui presumir
De què l’amic ha faltat a la seva paraula,
Que executi dues víctimes
I cregui en l’amor i la fidelitat!”

Quan el sol s’amagava, arribà a la portalada
I veié la creu ja aixecada;
Tota la gent badant al seu voltant,
Amb cordes ja penjaven a l’amic;
Obrint-se camí entre la compacte multitud
Cridà: “A mi, botxí” “A mi has de matar,
Jo soc el que el deixà com ostatge!”

La gentada a l’entorn s’omplí d’estupor
I agafant-se dels braços
Ploraven tots de dolor i de joia,
No es veia cap ull sense llàgrimes;
I així es comunicà la sorprenent notícia al rei
Que pres d’un sentiment humà,
Féu portar els dos amics davant del seu tron,

Meravellat, els esguardà força estona
I aleshores digué: “Ho heu aconseguit,
M’heu entendrit el cor i ara veig
Que la fidelitat no és cap vana il·lusió –
Preneu-me doncs com company i, si accepteu la meva sol·licitud,
En la vostra amistat, jo seré el tercer!”